ΕΦΗΒΕΙΑ

«Είσαι άνθρωπος, αξίζεις αγάπη, όποιο χρώμα κι αν έχει το δέρμα σου, όπου κι αν πιστεύεις, όπως κι αν σκέφτεσαι, όποια δυσκολία κι αν αντιμετωπίζεις…» είναι ένα από τα συνθήματα που ζωγράφισαν στους τοίχους των σχολείων τους μαθητές στα Χανιά της Κρήτης, στέλνοντας μηνύματα κατά του ρατσισμού και του σχολικού εκφοβισμού.

Η εφηβεία είναι η ηλικία στην οποία διαμορφώνεις την προσωπική σου ταυτότητα. Σε αυτήν την ηλικία συνήθως, είναι σημαντική η εικόνα που σχηματίζουν οι άλλοι για εσένα, είτε αυτοί οι «άλλοι», είναι μια ομάδα ατόμων είτε ένα συγκεκριμένο και σημαντικό άτομο για εσένα. Όλα τα ανθρώπινα όντα έχουν την ίδια ανάγκη να βλέπουν τον εαυτό τους και να τους αντιμετωπίζουν και οι άλλοι με τρόπο αρκετά θετικό και ευνοϊκό. Η αναγνώριση και η αποδοχή της Διαφορετικότητας του άλλου είναι μια βασική αρχή της κοινωνίας που ζούμε. Είναι σημαντικό να θυμάσαι ότι το σχολείο είναι μια μικρογραφία της κοινωνίας. Ο εκφοβισμός αναπτύσσεται όταν δεν προσπαθούμε να καταλάβουμε και να δεχτούμε ότι είμαστε διαφορετικοί.

Στις 10 Δεκεμβρίου 1948, η Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διακήρυξε ότι όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι στην αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα.

Αναγνώριση της Διαφορετικότητας σημαίνει ότι:

• Όλοι έχουμε το δικαίωμα να μας φέρονται με σεβασμό και ευγένεια.

• Υπάρχει ισότητα ευκαιριών:  όλοι έχουμε το ίδιο δικαίωμα συμμετοχής.

• Δικαίωμα στην Κοινωνική Ένταξη: να μας αποδέχονται έτσι όπως είμαστε.

• Όλοι έχουμε το δικαίωμα να αναγνωριζόμαστε γι’ αυτό που είμαστε.

Διάκριση είναι η δυσμενής μεταχείριση ενός ανθρώπου λόγω της διαφορετικότητάς του. Η διάκριση ενός ατόμου μπορεί να είναι άμεση, αλλά και έμμεση. Στο σχολείο μπορεί ένας μαθητής να παρενοχλήσει έναν άλλο επειδή είναι διαφορετικός, δηλαδή είναι πολύ ψηλός ή πολύ κοντός, πολύ αδύνατος ή έχει παραπανίσια κιλά, φοράει γυαλιά, έχει κάποια μαθησιακή δυσκολία ή απλά έχει διαφορετικό χρώμα δέρματος. Μερικά άτομα μπορεί να παρενοχλούν άλλα άτομα ακόμα και για τα ρούχα που φοράνε.

Γενικά, θύματα των διακρίσεων μπορεί να είναι άτομα ή ομάδες ατόμων που θεωρούνται διαφορετικοί λόγω:

• της φυλής

• του χρώματος

• του φύλου

• της ηλικίας

• της γλώσσας

• της θρησκείας

• των πολιτικών ή άλλων πεποιθήσεων

• της εθνικής ή κοινωνικής προέλευσης

• της περιουσιακής κατάστασης

• του τόπου γέννησης

• της αναπηρίας

• του σεξουαλικού τους προσανατολισμού

Τα άτομα με αναπηρία αποτελούν τη μεγαλύτερη και πιο μειονεκτούσα μειονότητα του κόσμου.

Η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μας κάνει όλους πλουσιότερους. Αντίθετα, η υποβίβαση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας έχει συνέπειες σε όλους μας. Είναι σημαντικό να υποστηρίζεις και να βοηθάς τα άτομα που παρενοχλούνται και να μην μένεις απλώς παρατηρητής.

Να θυμάσαι:

• Να διαμορφώνεις την δική σου άποψη, μια ατομική ιδιαίτερη οπτική. Να είσαι ο εαυτός σου, ικανός για σκέψη και δράση.

• Να αποδέχεσαι και να προσέχεις τον εαυτό σου. Να δείχνεις σεβασμό και συμπάθεια για τον εαυτό σου.

• Να δείχνεις ενδιαφέρον για τα κοινωνικά προβλήματα και να δέχεσαι τις υποχρεώσεις και τα καθήκοντα που συνεπάγεται η ζωή μέσα στο κοινωνικό και σχολικό περιβάλλον.

• Να σέβεσαι τις ιδέες και τα δικαιώματα των άλλων.

• Να διαμορφώνεις μόνος σου τις δικές σου αξίες και να μην δέχεσαι παθητικά την κοινή λογική και την γνώμη των άλλων σε όλες τις περιπτώσεις.

• Να είσαι ευέλικτη σε διάφορες καταστάσεις και να μπορείς να αλλάζεις.

Με τη συνεργασία:

Βασιλική Δημητρακοπούλου, Ψυχολόγος, Επιστημονική Συνεργάτης Ελληνικής Εταιρείας Εφηβικής Ιατρικής