ΕΦΗΒΕΙΑ

Λίπος: είναι πράγματι ένας εχθρός;

Μαρία Σκούρα

Καθώς το σώμα του κοριτσιού στην εφηβεία σμιλεύεται σιγά σιγά για να πάρει τη μορφή του γυναικείου σώματος με τις καμπύλες του και την θηλυκότητά του, μια από τις βασικές ανησυχίες των έφηβων κοριτσιών είναι η αποφυγή του λίπους και των λιπαρών τροφών.

Τι είναι όμως αλήθεια το λίπος, έχεις αναρωτηθεί; Το λίπος αποτελεί βασικό συστατικό της σωματικής σου δομής και συμμετέχει σε πολλές σημαντικές λειτουργίες.  Ενώ στην προεφηβική  περίοδο το ποσοστό του λίπους στο σώμα για τα κορίτσια είναι περίπου 20% και για τα αγόρια 15% με τον μυϊκό ιστό να κυμαίνεται στα ίδια επίπεδα και στα δύο φύλα, κατά την εφηβεία τα κορίτσια αποκτούν περισσότερο λίπος, ενώ τα αγόρια διπλασιάζουν το μυϊκό τους ιστό. Στη διατροφή σου, το λίπος αποτελεί περίπου το 35% της ημερήσιας ενέργειας που λαμβάνεις. Μερικές από τις  σημαντικές λειτουργίες που επιτελεί  στον οργανισμό σου είναι:

• μεταφορά και απορρόφηση βιταμινών

• συμμετέχει στη βιοσύνθεση ορμονών

• παρέχει ενέργεια

• είναι απαραίτητο για τη διατήρηση σωματικής θερμοκρασίας

Τα είδη λιπαρών στις τροφές θα μπορούσαμε να τα χωρίσουμε σε ‘καλά’ και ‘κακά’.  Τα καρύδια, τα ψάρια, το ελαιόλαδο, το αβοκάντο σου δίνουν σημαντικές ποσότητες ‘καλών’ λιπαρών (αυτά που ονομάζουμε “ακόρεστα”) , ενώ το λίπος του κρέατος, το βούτυρο και οι επεξεργασμένες τροφές, όπως γλυκά, πατατάκια, κρουασάν είναι πλούσιες πηγές ‘κακών’ λιπαρών (κορεσμένων) . Λαμβάνοντας τη σωστή ποσότητα λίπους από τις κατάλληλες πηγές, μπορούμε να έχουμε οφέλη στη υγεία μας.

Μάλιστα τα ‘καλά’ λιπαρά, δηλαδή τα «ακόρεστα», τα χωρίζουμε σε:

• Μονο-ακόρεστα λιπαρά βρίσκονται κυρίως σε φυτικής προέλευσης τροφές, ελαιόλαδο και ψάρια

• Πολύ- ακόρεστα λιπαρά τα συναντάμε σε λιπαρά ψάρια, ξηρούς καρπούς και φυτικά έλαια (μαργαρίνη, ηλιέλαιο). Τα πολύ-ακόρεστα λιπαρά αποτελούν πηγές από τις οποίες παίρνουμε τα απαραίτητα και πολύτιμα για τον οργανισμό μας λιπαρά οξέα: ωμέγα -3 και ωμέγα-6.

Οι ιδανικές αναλογίες

Περίπου το 35 % των θερμίδων που καταναλώνουμε προέρχεται από λίπη. Ιδανικές αναλογίες είναι:

• 8% από κορεσμένα λιπαρά

• 15% από μονο-ακόρεστα λίπη

• 12% από πολύ-ακόρεστα λίπη (απαραίτητα λιπαρά οξέα ω-3, ω-6)

Πηγές λιπαρών

• Έλαια – ελαιόλαδο, ηλιέλαιο (μονοακόρεστα, πολυακόρεστα)

• Κόκκινο Κρέας (κυρίως κορεσμένα)

• Λιπαρά Ψάρια (σολομό, σαρδέλα, σκουμπρί- κυρίως πολυακόρεστα)

• Μαργαρίνη, βούτυρο (Κορεσμένα, μονοακόρεστα)

• Γαλακτοκομικά (κορεσμένα)

• Ξηροί καρποί (μονοακόρεστα και πολυακόρεστα)

• Αβοκάντο (μόνοακόρεστα)

• Γλυκά – επεξεργασμένα τρόφιμα (κυρίως κορεσμένα)

Να θυμάσαι ότι:

• Είναι σημαντικό να επιλέγεις στην καθημερινότητά σου τα σωστά είδη λιπαρών και στις κατάλληλες ποσότητες έτσι ώστε να επωφελείσαι από τα πολύτιμα συστατικά τους.

• Η υπερκατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων και λιπαρού κρέατος, όπως μπέικον και λουκάνικα, μπορούν να οδηγήσουν σε παχυσαρκία και διαβήτη τύπου 2.

• Η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε «καλά» λιπαρά (π.χ. αβοκάντο, ξηροί καρποί, λιπαρά ψάρια) θα πρέπει να γίνεται με σύνεση και μέτρο, αφού το λίπος προσδίδει το μεγαλύτερο ποσό ενέργειας ανά  γραμμάριο (9Κcal) είτε πρόκειται για «καλό» είτε για «κακό» λίπος.

Μαρία Σκούρα

Διατροφολόγος, Επιστημονική Συνεργάτης Ελληνικής Εταιρείας Εφηβικής Ιατρικής