Έναρξη περιόδου: η μεγάλη αλλαγή
Η εφηβεία είναι η μεταβατική περίοδος κατά την οποία το παιδικό σώμα του κοριτσιού μεταμορφώνεται σε γυναικείο σώμα ικανό για αναπαραγωγή. Αυτή η περίοδος σηματοδοτείται από μεταβολές στη σύσταση του σώματος, σωματική ανάπτυξη και την έναρξη της περιόδου.
Εμμηναρχή
Εμμηναρχή ονομάζεται η έναρξη περιόδου (έμμηνος ρύση) στα κορίτσια και αποτελεί τον τελευταίο σταθμό στην εξέλιξη της εφηβείας σου. Είναι η στιγμή κατά την οποία το γενετικό σου σύστημα είναι έτοιμο προς γονιμοποίηση.Η συνήθης ηλικία έναρξης της περιόδου είναι από 11 έως13 χρόνων. Δεν είναι όμως και ο κανόνας. Μια καθυστέρηση μέχρι τα 16 χρόνια είναι αναμενόμενη και θεωρείται φυσιολογική.
Η διάρκεια ενός φυσιολογικού κύκλου περιόδου είναι 28 μέρες με διακυμάνσεις από 22–36 μέρες. Η διάρκεια του κύκλου, η ποιότητα, η διάρκεια της εμμηνορρυσίας (περίοδος) εμφανίζουν μεγάλες διακυμάνσεις. Στα πρώτα δύο χρόνια της έναρξης της περιόδου σου το 55–90% των κύκλων είναι ανωορρηκτικοί (μη-γόνιμοι),ενώ μετά τα 2 χρόνια από την έναρξη, το 60–80% των κύκλων είναι ωορρηκτικοί, δηλαδή γόνιμοι.
Στην εμφάνιση εμμηναρχής συμβάλλουν οι παρακάτω παράγοντες:
• γενετικοί
• περιβαλλοντικοί
• βάρος
• η σύσταση του σώματος (αναλογία λίπους – μυικής μάζας)
Έχει παρατηρηθεί ότι παχύσαρκα κορίτσια μπορεί να εμφανίσουν νωρίτερα την πρώτη τους περίοδο, σε σχέση με αυτά που διατηρούν φυσιολογικό βάρος, ενώ στα κορίτσια με χαμηλότερο βάρος του φυσιολογικού (όπως στην περίπτωση ψυχογενούς ανορεξίας), η εμμηναρχή καθυστερεί ή μπορεί να διακοπεί. Επίσης, τα κορίτσια που κάνουν έντονη άσκηση, ιδίως αν συνοδεύεται από μείωση σωματικού λίπους,μπορεί να προκληθεί διακοπή περιόδου.
Είναι σημαντικό να ξεκαθαρίσουμε κάποιες λανθασμένες πεποιθήσεις σχετικά με την εμμηναρχή.
Μύθος 1: Mε την έναρξη της περιόδου σταματάει και η σωματική ανάπτυξη.
Αυτό δεν ισχύει, διότι η αυξητική ορμόνη είναι υπεύθυνη γι’ αυτό, και όχι οι ορμόνες που κατευθύνουν την έναρξη της περιόδου. Έτσι, όταν έρχεται η περίοδος σε ένα κορίτσι σημαίνει ότι ήδη έχει φτάσει σε ένα προχωρημένο στάδιο σωματικής ανάπτυξης οπότε δεν έχει πολλά στάδια ακόμα να περάσει, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα σταματήσει για παράδειγμα, να ψηλώνει.
Μύθος 2: Συχνά θεωρείται ότι η δίαιτα στην εφηβεία δεν επηρεάζει την περίοδο.
Είναι γεγονός ότι η δίαιτα, ιδίως με τη μορφή στέρησης, και χωρίς την επίβλεψη διατροφολόγου, μπορεί να μειώσει το ποσοστό λίπους στο σώμα σου και έτσι να επιφέρει μερική ή και μόνιμη διακοπή της περιόδου. Γενικά, το ποσοστό λίπους στο σώμα σου πρέπει να κυμαίνεται από 15% έως 25%. Να θυμάσαι ότι ένα ποσοστό σωματικού λίπους κάτω από 15% μπορεί να διακόψει την περίοδο σου και θεωρείται επικίνδυνο για την γενικότερη υγεία και ανάπτυξή σου.
Η πρώτη περίοδος στην εφηβεία αποτελεί ένα πολύ σημαντικό ορόσημο στην ζωή κάθε κοριτσιού, καθώς αποτελεί την απόδειξη ότι το σώμα σου αναπτύσσεται φυσιολογικά, ενώ σηματοδοτεί και το πέρασμά σου από την παιδική ηλικία στην ενηλικίωση. Η καλή γυναικολογική υγεία θα συμβάλει μακροπρόθεσμα σε μία γενικότερη καλή υγεία του σώματός σου. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό, ήδη από την εφηβεία, να υιοθετήσεις κάποιους βασικούς κανόνες υγιεινής φροντίδας της ευαίσθητης περιοχής.
Με τη συνεργασία:Μαρία Σκούρα, Διατροφολόγος, Επιστημονική Συνεργάτης Ελληνικής Εταιρείας Εφηβικής Ιατρικής
