Διατροφικές διαταραχές
Διατροφικές διαταραχές: ανορεξία, βουλιμία
Μαρία Σκούρα
Οι Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής συνήθως ξεκινούν στην εφηβεία. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια παρουσιάζουν σημαντική αύξηση στον πληθυσμό των εφήβων και ειδικά στα έφηβα κορίτσια. Οι πιο συχνές από τις διαταραχές αυτές, η Ψυχογενής Ανορεξία, και η Ψυχογενής Βουλιμία συχνά απειλούν την ομαλή ανάπτυξη και την υγεία των νεαρών κοριτσιών, ενώ η Ψυχογενής Ανορεξία μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να κοστίσει ακόμη και τη ζωή τους.
Σύμφωνα με έρευνες, στην Ελλάδα πάσχει από διατροφικές διαταραχές (ή όπως ονομάζονται αλλιώς διαταραχέςπρόσληψης τροφής) το 6% του πληθυσμού (1% από νευρική ανορεξία και 5% από νευρική βουλιμία), ενώ 7% επιπλέον έχει μερικώς κάποια χαρακτηριστικά συμπτώματα και από τις δύο νόσους, ανεβάζοντας έτσι το συνολικό ποσοστό σε 13%.
Η Ψυχογενής Ανορεξία είναι μια διαταραχή με πολλές αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία σου, ιδιαίτερα όταν είναι χρόνια.Πρόκειται για ψυχική ασθένεια και χαρακτηρίζεται από εμμονή του κοριτσιού να χάνει βάρος, ακόμα κι όταν το βάρος της είναι φυσιολογικό σύμφωνα με τα ιατρικά κριτήρια για την ηλικία της. Αυτό πετυχαίνεται συνήθως με περιορισμό τροφής, αυστηρή δίαιτα και εξοντωτική γυμναστική. Είναι σημαντικό να διευκρινιστεί ότι η δίαιτα δεν προκαλεί την Ψυχογενή Ανορεξία, αλλά σχεδόν πάντα προηγείται της πάθησης αυτής.Κάποια ακόμα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας των κοριτσιών που πάσχουν από Ψυχογενής Ανορεξία είναι η τελειομανία, η συνέπεια, οι υψηλές επιδόσεις στο σχολείο, η επιθυμία να ευχαριστεί τους άλλους, η χαμηλή αυτο-εκτίμηση και μπορεί να συν-υπάρχει με την κατάθλιψη.
Η Ψυχογενής Ανορεξία έχει σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία ενός έφηβου κοριτσιού. Με τη μείωση της τροφής, μειώνεται ο ρυθμός του βασικού μεταβολισμού, με αποτέλεσμα να μειώνεται και ο ρυθμός της καρδιάς. Στη συνέχεια, επηρεάζονται και άλλα όργανα, ενώ με την απώλεια σωματικού λίπους κάτω από τα φυσιολογικά όρια, μπορεί να σταματήσει η περίοδος στα κορίτσια. Αυτό οδηγεί σε απώλεια της μάζας των οστών , σε μια ηλικία καθοριστική για την ανάπτυξη του σώματός σου, γεγονός που επηρεάζει τη μελλοντική υγεία του σκελετού. Επίσης, άλλα συμπτώματα μπορεί να είναι η τριχόπτωση και το θαμπό δέρμα.
Στην Ψυχογενή Βουλιμία το άτομο καταναλώνει πολύ μεγάλη ποσότητα τροφής (υπερφαγία) , σε σύντομο χρόνο, χωρίς απαραίτητα να πεινάει. Στη συνέχεια, νιώθει ενοχές και δυσφορία , και για να απαλλαγεί, προκαλεί εμετό ή κάνει χρήση καθαρτικών ή διουρητικών χαπιών .Ο κύκλος «υπερφαγία – εμετός» μπορεί να επαναλαμβάνεται αρκετές φορές την εβδομάδα, και σε σοβαρές περιπτώσεις, αρκετές φορές την ημέρα. Αυτό μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στο στομάχι, χρόνια γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση και σοβαρή διάβρωση των δοντιών λόγο των γαστρικών οξέων που περνούν από το στόμα κατά τους εμετούς.
Επίσης, η συναισθηματική υπερφαγία είναι ακόμα μια διαταραχή πρόσληψης τροφής που μπορεί να εμφανιστεί στην εφηβεία. Η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας φαγητού, όχι από πείνα, αλλά από άγχος, βαρεμάρα, κατάθλιψη και άλλες συναισθηματικές ανισορροπίες , μπορεί να οδηγήσει στην παχυσαρκία.
Επισήμως η παχυσαρκία θεωρείται ιατρικό πρόβλημα και όχι ψυχική διαταραχή, όμως οι αρνητικές ψυχολογικές επιδράσεις της στην ευαίσθητη ηλικία της εφηβείας, μπορεί να είναι εξίσου σοβαρές με τις οργανικές. Η παχυσαρκία αποτελεί παράγοντα που προδιαθέτει στην εκδήλωση διαταραχών πρόσληψης τροφής όπως η ψυχογενής ανορεξία και βουλιμία.
Και οι δύο διαταραχές είναι σοβαρές για την υγεία ενός κοριτσιού και καλό θα ήταν να αντιμετωπίζονται σε πρώιμα στάδια. Η θεραπεία και στις δύο διαταραχές γίνεται με την υποστήριξη από ψυχολόγο , παιδίατρο και διατροφολόγο.Eαν παρατηρήσεις ότι εσύ ή κάποια φίλη σου έχει παρόμοια συμπτώματα χρειάζεται να μιλήσεις με τους γονείς σου ή με την φίλη σου και να απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό άμεσα. Με την βοήθεια των ειδικών θα αισθανθείς γρήγορα καλύτερα. Να θυμάσαι πάντα ότι κάθε πρόβλημα έχει τη λύση του.
Μαρία ΣκούραΔιατροφολόγος, Επιστημονική Συνεργάτης
Ελληνικής Εταιρείας Εφηβικής Ιατρικής
