Στην εφηβεία η σχέση μεταξύ γονέων και εφήβων είναι συχνά συγκρουσιακή, τόσο για τους γονείς όσο και για τους ίδιους τους εφήβους, καθώς οι γονείς ασκούν συνεχώς επιρροή στον αγώνα των παιδιών τους για ανεξαρτησία και αυτά αντιδρούν.
Διάφορες μελέτες και ψυχολογικές μετρήσεις έχουν δείξει ότι οι γονεϊκές στάσεις που παρουσιάζουν οι περισσότεροι γονείς συνοψίζονται στους παρακάτω συνδυασμούς:
• Στάσεις που στο ένα άκρο έχουν την «θερμότητα» (αγάπη) και στο άλλο την «απόρριψη» (εχθρότητα)
• Στάσεις που στο ένα άκρο έχουν τον «περιορισμό» (έλεγχο) και στο άλλο την «παραχωρητικότητα» (ενθάρρυνση της αυτονομίας).
- Οι γονείς που συνδυάζουν την αγάπη με την παραχωρητικότητα χαρακτηρίζονται από μια στάση αποδοχής προς την έφηβη, συνεργατικότητα και δημοκρατικότητα.
- Ο συνδυασμός απόρριψης και ελέγχου χαρακτηρίζει τους γονείς που συμπεριφέρονται αυταρχικά, είναι απαιτητικοί και ανταγωνιστικοί προς τους εφήβους.
- Οι γονείς από την άλλη που συνδυάζουν την αγάπη με τον έλεγχο επιβάλλον περιορισμούς, είναι υπερπροστατευτικοί, κτητικοί ή υπερυποχωρητικοί προς το παιδί.
- Οι γονείς που συνδυάζουν την απόρριψη με την παραχωρητικότητα είναι απόμακροι, αδιάφοροι και περιφρονητικοί προς τους εφήβους.
Ο σωστός χειρισμός προϋποθέτει αγάπη και ενθάρρυνση.
Ζητήστε τη γνώμη της. Αφήστε την να αποφασίζει για απλά καθημερινά πράγματα (τι φαγητό θα μαγειρέψετε, πού θα πάτε διακοπές)
• Δώστε αμέριστη αγάπη και στοργή αντί για τιμωρία και λεκτικές επιθέσεις..
• Επιβραβεύστε την όταν έχει κάνει κάτι καλό. Η ενθάρρυνση κάνει τους νέους να νιώθουν όμορφα με τον εαυτό τους, ακόμα και όταν έχουν κάνει λάθος, ενώ όταν τους αποθαρρύνετε νιώθουν πως ό,τι και αν κάνουν δεν είναι ποτέ αρκετό.
Να θυμάστε:
• Σεβασμός – όχι τιμωρία.
• Να δίνετε οι ίδιοι το καλό παράδειγμα.
• Ενθάρρυνση για σωστή αυτοεκτίμηση.
• Μην βάζετε ταμπέλες π.χ. «είσαι απρόσεκτη». Οι έφηβες αισθάνονται μειονεκτικά και έχουν την τάση να επαληθεύουν τους χαρακτηρισμούς σας.
• Εκπαίδευση εφήβων στην διαχείριση δύσκολων καταστάσεων :
• Συμβουλές που μπορεί να την βοηθήσουν.
• Ενισχύστε την πεποίθηση «δεν πειράζει, συμβαίνει σε όλους».
• Ενίσχυση αυτοεκτίμησης.
• Προτείνετε τρόπους χειρισμού: ψυχραιμία πάνω απ’ όλα.
• Οικογενειακή δημοκρατία
Ενθαρρύνετε τη συμμετοχή των εφήβων στη λήψη των αποφάσεων για τα θέματα που τους αφορούν. Κάθε λανθασμένη συμπεριφορά χρειάζεται να μετατρέπεται σε ΕΜΠΕΙΡΙΑ από την οποία η έφηβη κάτι θα αποκομίσει.
Με τη συνεργασία:Βασιλική Δημητρακοπούλου, Ψυχολόγος, Επιστημονική Συνεργάτης, Ελληνικής Εταιρείας Εφηβικής Ιατρικής
