Proteinat
Roli kryesor i proteinave në ushqyerje
Maria Skoura
Gjatë pubertetit trupi juaj rritet shpejt dhe gjithashtu rriten edhe nevojat për proteina. Nevojat për energji dhe proteina janë tepër të konsiderueshme, sidomos për djemtë që zgjaten dhe krijojnë më shumë muskuj sesa vajzat. Fjala “proteina” vjen nga fjala greqisht “Proteos” që do të thotë “e para” ose “më e rëndësishmja”. Proteinat janë një bllok i rëndësishëm për ndërtimin e kockave dhe muskujve. Kjo i bën ato shumë më të rëndësishme për dietën tuaj të përditshme.
Konsumi ditor i rekomanduar i proteinave është 1 gram në ditë për çdo kilogram të peshës trupore. Për shembull, nëse peshoni 60 kilogramë, duhet të merrni të paktën 60 gram proteina nga dieta juaj ditore.
Proteinat klasifikohen në proteina me vlerë të lartë biologjike dhe me vlerë të ulët biologjike.
Vlera të larta biologjike – me origjinë shtazore
• Mishi (viçi, pula, derri, qengji)
• Peshku
• Vezët
• Produktet e qumështit (Qumështi, djathi, kosi, gjiza)
70% e konsumit tuaj ditor të proteinave duhet të merret nga burime të produkteve shtazore. Për të arritur këtë, ne rekomandojmë që të përfshini një ose më shumë prej ushqimeve të lartë-përmendura në çdo vakt.
Vlera të ulëta biologjike – me origjinë bimore
• Ushqimet me origjinë bimore
• Bishtajoret
• Drithërat
• Frutat e thata
Marrja e proteinave me vlera biologjike të ulëta nga burime bimore mund të përmirësohet duke kombinuar ushqime nga grupe të ndryshme. Ja disa shembuj dhe kombinime të vakteve me vlera të larta ushqyese:
Kombinimi i proteinave
• Thjerrëzat dhe orizi në një vakt ofrojnë cilësi të mira proteinash.
• Fasulet dhe orizi janë ushqim me vlera të larta biologjike në proteina.
• Drithërat me produktet e qumështit p.sh tost me djathë, drithëra me qumësht.
• Drithërat me bishtajore, p.sh. bukë me thjerrëza.
• Frutat e thata me bishtajore.
Maria SkouraDietologe, Anëtare shkencore e Shoqatës Mjekësore Greke për Adoleshentët